Araştırmacılar, Arktik deniz buzundaki değişiklikleri analiz etmek için bir Avrupa Uzay Ajansı uydusundan gelen verilere baktılar. Ancak, yalnızca uydu radar verilerinden deniz buzu kalınlığını hesaplamanın zorlukları nedeniyle, 2002'den 2018'e kadar ayrıntılı kar örtüsü tahminleri üretmek için yeni bilgisayar modelleri de kullandılar.
Bunun nedeni, University College London'daki (UCL) araştırmacılara göre, önceki kar verilerinin eski olması ve 1954 ile 1991 yılları arasında buz kütleleri üzerinde Sovyet keşif gezileri tarafından gerçekleştirilen ölçümlere dayanmasıydı.
KIYI BÖLGELERDE BUZ KALINLIĞININ DÜŞÜŞÜ YÜZDE 70 İLE YÜZDE 100 ORANINDA DAHA HIZLI
Yeni modeller, kar buz kalınlığını hesaplamaya yardımcı olmak için kar yağışını, buz kütlesi hareketini ve sıcaklığı izleyerek karın derinliğini ve yoğunluğunu değerlendirdi. Araştırmacılar, Kuzey Kutbu'nun kıyı bölgelerindeki düşüş oranının önceden düşünülenden yüzde 70 ile yüzde 100 daha hızlı olduğunu buldular.
VERİLER 20 YIL ÖNCESİNE DAYANIYORDU
UCL Yer Bilimleri'nde doktora öğrencisi ve çalışmanın baş yazarı olan Robbie Mallett, “Deniz buzu kalınlığının önceki hesaplamaları, en son 20 yıl önce güncellenen bir kar haritasına dayanmanıyor. Deniz buzu yılın ilerleyen zamanlarında oluşmaya başladığı için, üstteki karın birikmek için daha az zamanı olur.H esaplarımız, bu azalan kar derinliğini ilk kez açıklıyor ve deniz buzunun düşündüğümüzden daha hızlı inceldiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.
7 KIYI DENİZİNİN TAMAMINDA GÖZLEMLENDİ
Bununla birlikte, Cryosphere adlı dergide yayımlanan çalışmanın yazarları, Laptev, Kara ve Chukchi'nin üç kıyı denizinde suların daha önceki hesaplamalara kıyasla sırasıyla yüzde 70, yüzde 98 ve yüzde 110 arttığını açıkladı. Ayrıca, yedi kıyı denizinin tamamında, deniz buzu kalınlığındaki değişkenliğin yıldan yıla yüzde 58 arttığı ifade edildi.
DÜNYANIN BİRÇOK KIYI BÖLGSİNDE AŞIRI HAVA OLAYLARI VE SEL RİSKİ ARTACAK
Mallett, "Deniz buzunun kalınlığı, Kuzey Kutbu'nun sağlığının hassas bir göstergesidir. Daha kalın buz, yalıtkan bir örtü görevi görerek, kışın okyanusun atmosferi ısıtmasını ve yazın okyanusu güneş ışığından koruduğu için önemlidir. Arktik yaz erimesi sırasında daha ince buzun hayatta kalma olasılığı daha düşüktür. Kuzey Kutbu, Antarktika ile birlikte dünyanın buzdolabı görevi görür; bölgedeki kar ve buz, ısıyı uzaya geri yansıtırken, gezegenin diğer kısımları ısıyı emmeye devam eder. Bu bölgelerdeki buz kaybı, yalnızca küresel sıcaklıkların yükselmesine neden olmakla kalmayacak, aynı zamanda dünyanın birçok kıyı bölgesinde aşırı hava ve sel riskini de artıracaktır” dedi.
Diğer taraftan araştırmacılar, Arktik kıyılarındaki deniz buzunun incelmesinin, hem Kuzey Denizi Rotası boyunca nakliye hem de deniz tabanından petrol, gaz ve petrol gibi kaynakların çıkarılması açısından bölgedeki insan faaliyetleri üzerinde etkileri olduğunu söyledi.
Mallet, "Sibirya çevresindeki rotayı takip eden daha fazla gemi, malları dünya çapında, özellikle Çin ve Avrupa arasında taşımak için gerekli olan yakıt ve karbon emisyonlarını azaltacaktır. Ancak, Kuzey Kutbu'nda sonuçları korkunç olabilecek yakıt sızıntısı riskini de artırıyor. Kıyıdaki deniz buzunun incelmesi, kıyıdaki yerleşim yerlerini giderek artan şekilde güçlü hava koşullarına ve yükselen okyanustan gelen dalga hareketlerine maruz bıraktığı için yerli topluluklar için endişe verici” uyarısını yaptı.
Öte yandan, UCL Yer Bilimleri'nden çalışmanın ortak yazarı Profesör Julienne Stroeve, “Deniz buzu kalınlığının ölçülmesinde bir takım belirsizlikler var, ancak yeni hesaplamalarımızın, iklim değişikliğinin Kuzey Kutbu’ndaki eykileri doğru bir şekilde yorumlamak açısından önemli bir adım olduğuna inanıyoruz” dedi.
Geçen Eylül ayında yapılan farklı bir araştırma ise Sibirya'da artan sıcaklıkları ve orman yangınlarının, Arktik deniz buzunun rekordaki en düşük ikinci seviyeye kadar erimesine yol açtığını keşfetmişti. Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'nden (NSIDC) uzmanlar, yıllık yaz erimesinin sonunda Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzunun 1,44 milyon mil kare olduğunu hesapladı.
